25 immense spuikokers in de Afsluitdijk controleren het waterpeil in het IJsselmeer. Massieve schuiven houden enerzijds het water van de Waddenzee tegen en laten anderzijds het water vanuit het achterland uitstromen. Ook na 85 jaar functioneren de spuikokers nog zoals bedoeld. Maar dat vraagt wel onderhoud. De combinatie Croonwolter&dros en Arcadis voeren, samen met Hollandia Services, dit onderhoud uit.
Dat doen ze op risicogestuurde basis. Onlangs werden twee spuikokers drooggelegd, de derde volgt binnenkort.
Indrukwekkend stuk werk
De kokers liggen in de Afsluitdijk, vier meter onder NAP. Elke spuikoker is 12 meter breed en 7,5 meter diep en wordt door middel van twee massieve schuiven afgesloten. De kokers dateren al van de aanleg van de Afsluitdijk en zijn inmiddels 85 jaar oud. Ze zijn ‘in den droge’ gebouwd, onder leiding van ingenieur Lely. Het is een indrukwekkend stuk werk, zeker wanneer je bedenkt dat mensen toen over veel minder middelen beschikten. Computers en geavanceerde meetapparatuur waren nog niet voorhanden en alles is eerst op schaal gebouwd en getest. De bodem van de spuikokers bestaat uit metselwerk. De schuiven zijn in 1931 van staal geklonken door de firma Werkspoor uit Amsterdam en wegen 32 ton per stuk. De geleiderails waarlangs ze naar boven of beneden gaan, zijn koud gemonteerd op natuursteen.
Voor deze renovatie onderzocht Rijkswaterstaat de staat van het beton in de spuikokers. Croonwolter&dros, Arcadis en Hollandia Services inventariseren de staat van de geleiderails: zijn die door corrosie aangetast? Hoe zit het met de ankers? En zijn de afdichtingen van de hefdeuren op orde? De motoren zijn twee jaar geleden gereviseerd en de schuiven ongeveer tien jaar geleden.
Risicogestuurd onderhoud
Het onderhoud en de renovatie van de spuikokers gebeurt op basis van functionaliteit. Gekeken wordt of het object nog functioneert zoals bedoeld en of het dat een bepaalde periode nog blijft doen. Daartoe worden inspecties uitgevoerd en analyseren we onder andere storingen en vergelijken deze data met het Reliability Centred Maintenance (RCM)-model dat ten grondslag ligt aan het onderhoudsregime. Zo kan worden beoordeeld wanneer onderhoud nodig is. Deze risicogestuurde benadering betekent voor de spuikokers dat er voortaan niet met vaste tussenpozen standaard aan alle kokers groot onderhoud plaatsvindt. Er wordt echt beoordeeld of het nodig is. Daarbij houden we ook rekening met het feit dat de hele dijk verstevigd gaat worden, om op termijn de gevolgen van de klimaatverandering op te kunnen vangen.
Bijzonder project
Dat de Afsluitdijk een bijzonder groots project is, is wel duidelijk. Er wordt met man en macht gewerkt aan betrouwbaar waterbeheer.