Stevinsluis
De Stevinsluis ligt in het westen van de Afsluitdijk bij de plaats Den Oever. Het sluizencomplex heeft de primaire functie het waterpeil van het IJsselmeer te regulieren ten opzichte van de Waddenzee. Voor scheepvaart is de Stevinsluis een mogelijkheid om de Afsluitdijk te doorkruizen. Gemotoriseerd verkeer kruist het sluizencomplex over de Rijksweg A7.
Het complex bestaat uit drie groepen van spuisluizen, die vanaf Den Oever gezien, vlak na de schutsluis beginnen. De drie identieke groepen hebben ieder vijf sluiskokers van 12 meter breed, met daarboven twee maal zes heftorens. In de heftorens zitten de ophanging en machinerieën van de afsluitmiddelen. In elke sluiskoker zit een noorder- en een zuiderschuif, respectievelijk tussen de heftorens aan de Waddenzee- en aan de IJsselmeerzijde. De zuiderschuiven of hefdeuren zijn de normale waterkering en de noorderschuiven worden alleen bij storm gebruikt. Normaal staan deze laatste schuiven altijd open. De schuiven lopen langs verticale rails tussen de heftorens door middel van kettingen met betonnen contragewichten die over wielen lopen. Deze kettingen, wielen, contragewichten en elektromotoren bevinden zich alleen in de heftorens.
Voor de scheepvaart is een schutsluis in het complex gebouwd. De sluis is 120 meter lang en 13 meter breed. Door een luchtbellenscherm in de sluiskolk, die bij elke schutting wordt aangezet, wordt het indringen van zout water vanuit de Waddenzee naar het IJsselmeer zoveel mogelijk beperkt.
Lorentzsluis
De Lorentzsluis ligt in het oosten van de Afsluitdijk bij Kornwerderzand. De Lorentzsluis vervult eenzelfde functie als de Stevinsluis. Het complex bestaat uit twee bouwwerken met elk vijf spuikokers die het water lozen van het IJsselmeer op de Waddenzee. Elk van de spuisluizen is 12 meter breed en 4 meter diep en kan worden gesloten door middel van een stel vloeddeuren aan de IJsselmeerzijde, een buitenschuif, met daartussen nog een extra binnenschuif. De sluiskokers zijn volledig uitgevoerd in gewapend beton met gemetselde damwanden aan de monding.
Een grote en een kleine schutsluis liggen ten oosten van de spuisluizen. Van de schutsluizen maakt de scheepvaart tussen de Waddenzee en het IJsselmeer gebruik. De kleine schutsluis is met name geschikt voor de recreatievaart en is 67 m lang en 9 m breed. De sluisdrempel ligt op 3,5 meter. De grote sluis heeft een afmeting van 137 meter lang, 14 m breed en een drempeldiepte van 3,50 meter. Schepen met een vaardiepte van 3,20 m zijn toegestaan. Ten noorden van de sluis liggen nog twee unieke monumentale draaibruggen met een doorvaartbreedte van 15,75 meter.
Krabbersgatsluis en Naviduct
Het Krabbersgat-sluizencomplex in de Houtribdijk ten zuiden van Enkhuizen is in 1971 in gebruik genomen. Het complex bestaat uit een schutsluis en een spuisluis met twee gescheiden doorstroom openingen. De sluizen vormen via het Krabbersgat en het Hoornsegat een verbinding tussen het Markermeer en het IJsselmeer. In 1999-2003 is het nabijgelegen naviduct met daarin een dubbele schutsluis in de Houtribdijk aangelegd.
Houtribsluis
Dit sluizencomplex ligt op de vaarroute tussen Amsterdam en Lemmer bij Lelystad. Het complex werd in 1975 geopend. In de periode 2010-2012 werden de sluizen gerenoveerd.
Het complex bestaat uit twee schutsluizen en een spuisluis. De schutsluizen zijn elk 190 m lang en 18 m breed. De bruggen liggen ongeveer 7 meter boven de gemiddelde waterstand. Jaarlijks passeren zo’n 80.000 schepen deze sluizen. De kleine schutsluis is 67 m lang, 9 m breed en 3,5 m diep en is vooral geschikt voor de recreatievaart. De schutsluizen worden 24 uur per dag bediend vanuit een centrale bedieningstoren.
De spuisluis bestaat uit zes openingen die afgesloten kan worden met stalen hefdeuren. De totale spuicapaciteit is maximaal 630 m3 water per seconde.
Nijkerkersluis
Deze sluis uit 1962 scheidt de randmeren Nuldernauw en Nijkerkernauw. Ze bestaat uit een schutsluis en een spuisluis. Jaarlijks passeren meer dan 35.000 schepen de sluis. Over de sluizen ligt in de provinciale weg N301 een brug die de provincies Flevoland en Gelderland verbindt.
Roggebotsluis
De Roggebotsluis is een sluis op de grens van de Nederlandse gemeenten Kampen (provincie Overijssel) en Dronten (provincie Flevoland). Geografisch ligt de sluis in de gemeente Dronten. Deze sluis verbindt het Drontermeer met het Vossermeer.
IJsseloog
IJsseloog is een kunstmatig aangelegd eiland middenin het ketelmeer. Het eiland heeft de vorm van een oog met in het midden een ringvormige put van 45 meter diep met een diameter van een kilometer. De put is middenin het ketelmeer gegraven en bij de aanleg zijn enkele enorme zwerfstenen uit de ijstijd gevonden en twee mamoetbotten van 25.000 jaar oud. De put wordt omringd door een tien meter hoge dijk. Het doel van het IJsseloog is het bergen van verontreinigd slib uit de bodem van de wateren binnen Nederland. Slib bevat giftige stoffen en metalen, zoals kwik en zink, afkomstig van afvallozingen door fabrieken in Nederland en Duitsland. Boten met dit slib kunnen aanmeren in de haven van het IJsseloog waarna het slib uit de boten wordt gepompt en evenredig verdeeld door een beweegbare leiding over het oog ligt.